گفت‌وگوی علمی

مرتضی موگویی

بله، اگر ممبران (غشا) تحت تأثیر اکسیداسیون کلر قرار گرفته باشد، بسته به میزان آسیب، چندین راهکار برای بهبود یا کاهش اثرات تخریبی آن وجود دارد: ۱. شستشوی شیمیایی ممبران استفاده از محلول‌های احیاکننده مانند سدیم متابی‌سولفیت (SMBS) که می‌تواند بقایای کلر را کاهش دهد و برخی از آسیب‌های اولیه را بهبود بخشد. محلول‌های اسیدی و قلیایی ملایم نیز می‌توانند به تمیز کردن رسوبات اضافی کمک کنند. ۲. کاهش اثرات اکسیداسیون با عوامل احیاکننده محلول‌های حاوی بی‌سولفیت سدیم (NaHSO₃) می‌توانند اثرات کلر را کاهش دهند و از تخریب بیشتر جلوگیری کنند. ترکیبات مبتنی بر تیوسولفات‌ها نیز برای احیای برخی از ساختارهای تخریب‌شده ممبران قابل استفاده‌اند. ۳. بررسی و بهینه‌سازی پیش‌تصفیه آب استفاده از فیلترهای کربنی فعال یا تزریق مواد احیاکننده مانند سدیم متابی‌سولفیت قبل از ورود آب به ممبران، می‌تواند از تماس کلر با ممبران جلوگیری کند. کاهش دوز کلر تزریقی و بررسی میزان باقی‌مانده کلر آزاد در آب ورودی بسیار مهم است. ۴. جایگزینی و ارتقاء ممبران اگر آسیب زیاد باشد و عملکرد ممبران به‌شدت کاهش یافته باشد، ممکن است نیاز به تعویض ممبران باشد. استفاده از ممبران‌های مقاوم به کلر، مانند غشاهای پلی‌آمیدی خاص یا غشاهای اصلاح‌شده، می‌تواند در سیستم‌های جدید مفید باشد. ۵. پایش مداوم کیفیت آب و شرایط عملیاتی نظارت مستمر بر میزان کلر باقی‌مانده در آب ورودی. استفاده از حسگرهای آنلاین برای شناسایی سریع حضور کلر قبل از ورود به ممبران. اگر آسیب به ممبران سطحی باشد، شستشوی شیمیایی می‌تواند تا حدی کمک کند، اما اگر آسیب شدید باشد، تعویض ممبران بهترین راه‌حل است.

درباره آسیب ممبران توسط کلر: ممبران‌های RO اغلب از مواد پلی‌آمیدی (Polyamide) ساخته شدن که به شدت نسبت به کلر آزاد حساس هستند. تماس ممبران با کلر باعث اکسیداسیون و تخریب ساختار پلی‌آمید میشه و منجر به کاهش راندمان و حتی خرابی کامل ممبران میشه. راهکارهای مقابله و بهبود: ۱. پیش‌تصویه (Pre-treatment) مناسب: استفاده از کربن فعال برای حذف کلر آزاد قبل از ورود آب به ممبران. استفاده از مواد خنثی‌کننده کلر مثل سدیم بی‌سولفیت (NaHSO₃) که کلر رو به کلرید غیر فعال تبدیل می‌کنه. ۲. شناسایی آسیب: اگر فقط کمی آسیب دیده باشه، ممکنه هنوز راندمانش قابل قبول باشه. تست SDI و عملکرد سیستم می‌تونه کمک کنه متوجه بشیم که آسیب در چه حده. ۳. احیای ممبران؟ متأسفانه هیچ روش قطعی و صنعتی برای احیای ممبران آسیب‌دیده توسط کلر وجود نداره. بعضی شرکت‌ها ادعاهایی برای احیای ممبران دارن ولی معمولاً نتیجه قطعی نیست و بیشتر روش‌های شست‌وشوی شیمیایی (Cleaning) برای گرفتگی‌ها مفید هستن، نه اکسید شدن. ۴. راهکار جایگزین: اگر آسیب شدید باشه، تنها راه تعویض ممبران هست. برای پیشگیری از تکرار این مشکل، نصب دقیق سیستم حذف کلر (کربن فعال یا بی‌سولفیت) بسیار مهمه

برای ارسال پاسخ شوید.